)
Veganistische verzorgingsproducten en natuurlijke cosmetica – zijn deze beautyproducten altijd dierproefvrij?
Veganistische cosmetica, dierproefvrije cosmetica, natuurlijke cosmetica – is dat eigenlijk allemaal hetzelfde?
Is natuurlijke cosmetica altijd vegan?
En is veganistische cosmetica automatisch dierproefvrij?
In dit artikel lees je alles wat je moet weten.
We zetten de belangrijkste informatie voor je op een rij, zodat je bewuste keuzes kunt maken bij het kiezen van je verzorgingsproducten.
)
Wat betekent “natuurlijke cosmetica” eigenlijk?
Of het nu gaat om make-up, foundation, mascara of gezichtscrème – de term natuurlijke cosmetica is niet wettelijk beschermd en kan in principe op elk product worden gebruikt. Ook qua inhoud is de term niet eenduidig gedefinieerd.
Voor gecertificeerde natuurlijke cosmetica bestaan er verschillende keurmerken, die elk hun eigen richtlijnen hanteren. Afhankelijk van het keurmerk kunnen natuurlijke cosmetica ingrediënten van levende dieren bevatten, zoals melk of honing. Maar de ingrediënten kunnen ook afkomstig zijn van dode dieren – denk aan dierlijke vetten of collageen. Natuurlijke cosmetica zijn dus niet per definitie vegetarisch of veganistisch.
Omgekeerd houden keurmerken voor natuurlijke cosmetica vaak ook rekening met bredere ecologische, gezondheids- en sociale aspecten. Daardoor is veganistische of dierproefvrije cosmetica niet automatisch ook natuurlijke cosmetica.
Meer weten over microplastics in cosmetica en verzorgingsproducten? Lees het in ons gidsartikel.
)
Dierproeven: Opletten geblazen – ook bij natuurproducten!
Ook als het gaat om dierproeven is er geen eenduidigheid. Je kunt er dus bij het kopen van natuurlijke cosmetica niet automatisch van uitgaan dat het product of een van de ingrediënten niet op dieren is getest.
Dierproeven voor de veiligheid van cosmetica zijn in de EU sinds 2013 weliswaar verboden. Er mogen geen tests op dieren worden uitgevoerd of in opdracht gegeven – niet binnen de EU en ook niet in derde landen. Toch zijn er volgens de Duitse dierenbescherming (Deutscher Tierschutzbund) aanzienlijke mazen en uitzonderingen in deze wetgeving.
De Europese chemische verordening REACH (Registratie, Evaluatie en Autorisatie van Chemische stoffen) laat bijvoorbeeld ruimte voor dergelijke uitzonderingen. Deze verordening vereist expliciet dierproeven voor de toelating van bepaalde chemische stoffen.
Wordt een ingrediënt niet uitsluitend in cosmetica gebruikt, maar bijvoorbeeld ook in schoonmaakmiddelen, dan is de REACH-verordening van toepassing – en zijn dierproeven verplicht.
Dit geldt voor meer dan 90% van de ingrediënten die in cosmetica worden gebruikt, waardoor de uitzonderingen op basis van REACH allerminst zeldzaam zijn.
De REACH-verordening is echter ook van toepassing wanneer het gaat om arbeidsveiligheid in productiebedrijven of om de milieueffecten van ingrediënten.
In dergelijke gevallen mogen er nog steeds dierproeven worden uitgevoerd – zelfs als het gaat om stoffen die uitsluitend in cosmetica worden gebruikt.
Volgens de dierenrechtenorganisatie PETA Duitsland e.V., die zich baseert op een document uit 2021 van het Center for Alternatives to Animal Testing (CAAT), zijn sinds 2007 meer dan 3.200 ingrediënten die in cosmetica en andere toepassingen worden gebruikt, evenals meer dan 400 stoffen met uitsluitend cosmetisch gebruik, geregistreerd binnen het REACH-programma.
Ondanks het gefaseerde verbod op dierproeven in de cosmeticasector in 2009 en 2013, zijn er sindsdien 104 verschillende soorten tests uitgevoerd op duizenden dieren.
Is veganistische cosmetica hetzelfde als dierproefvrije cosmetica?
Ook bij deze vraag zorgen onduidelijke en niet-beschermde termen ervoor dat consumenten het lastig hebben bij het kiezen van geschikte cosmetica. Je zou denken dat het label “vegan” automatisch ook “dierproefvrij” betekent. Maar dat is helaas niet vanzelfsprekend.
Veganistische cosmetica bevat geen ingrediënten van dierlijke oorsprong. Toch kunnen het product of de ingrediënten ervan alsnog op dieren getest zijn.
Andersom geldt hetzelfde: dierproefvrije cosmetica is niet per se vegan.
Hoe herken je dierproefvrije cosmetica?
Vanwege de verwarrende hoeveelheid termen en de juridische mazen rondom dierproefvrije cosmetica, onderhoudt PETA een positieve lijst van dierproefvrije cosmeticamerken.
Merken die door PETA gecertificeerd zijn, krijgen een licentie voor het logo “PETA Approved Global Animal Test Policy” en mogen dit op hun producten gebruiken. Producenten van veganistische cosmetica worden op de lijst bovendien apart als zodanig aangeduid.
Op deze lijst worden uitsluitend bedrijven opgenomen die zich duidelijk en aantoonbaar tegen dierproeven uitspreken – ook buiten de wettelijke minimumeisen om. Uitzonderingen op basis van de REACH-verordening worden niet geaccepteerd.
Daarnaast zijn er handige apps die consumenten kunnen helpen bij het winkelen, zoals CodeCheck of ToxFox.
Met de CodeCheck-app kun je eenvoudig de barcode van levensmiddelen en cosmetica scannen om meer te weten te komen over de ingrediënten. Je kunt ook zien of producten bijvoorbeeld vegetarisch zijn.
ToxFox is de productcheck-app van de BUND (Bond voor Milieu en Natuurbescherming Duitsland) waarmee je schadelijke stoffen in cosmetica en andere producten kunt opsporen. De app biedt bovendien een functie om rechtstreeks vragen over schadelijke stoffen aan fabrikanten te stellen.
)
Welke cosmeticamerken zijn dierproefvrij? ChatGPT fragen
Enkele merken die – naast everdrop – als dierproefvrij op de positieve lijst van PETA staan, zijn onder andere:
Alterra Naturkosmetik
Dr. Hauschka
Foamie
lavera Naturkosmetik
Smashbox
Het tegenovergestelde is de negatieve lijst van PETA, waarop merken en bedrijven staan die wel dierproeven uitvoeren. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
Biotherm (L’Oréal)
Clarins of Paris
Max Factor (Coty)
Nivea (Beiersdorf)
Shiseido Cosmetics
Overigens: de natuurlijke verzorgingsproducten van everdrop NATURAL CARE staan (nog) niet op de officiële PETA-lijst van ‘goede’ merken, maar ze zijn allemaal gegarandeerd vegan én dierproefvrij.
Veganistische, dierproefvrije verzorging is een belangrijke stap richting een duurzamere levensstijl – net als overstappen op herbruikbare producten. Wij helpen je daar graag bij.
Welke keurmerken zijn er voor veganistische, dierproefvrije en natuurlijke cosmetica?
Naast het eerder genoemde PETA Approved-keurmerk zijn er nog andere labels voor veganistische en/of dierproefvrije cosmetica.
Daarnaast bestaan er certificeringen specifiek voor natuurlijke cosmetica, zoals het NATRUE-keurmerk of het BDIH-keurmerk (van de Bundesverband deutscher Industrie- und Handelsunternehmen).
De onderstaande tabel biedt een overzicht van de meest voorkomende keurmerken en hun belangrijkste criteria met betrekking tot veganistische en dierproefvrije cosmetica.
)
Natrue
Een natuurcosmetica-keurmerk. De gecertificeerde producten zijn dierproefvrij, maar niet per se veganistisch. NATRUE breidt in haar criteria het EU-verbod op dierproeven expliciet uit naar landen buiten de EU, zoals bijvoorbeeld China.
Ook dit is een label voor natuurlijke cosmetica. Ingrediënten die door levende dieren worden geproduceerd, zoals melk en honing, zijn toegestaan in gecertificeerde producten.
Grondstoffen van dode gewervelde dieren, zoals dierlijke vetten en oliën, collageen en vers cellenextract, zijn echter niet toegestaan.
)
BDIH
Zowel bij de productie als bij de ontwikkeling of het testen van eindproducten mogen geen dierproeven worden uitgevoerd of in opdracht gegeven.
Ook grondstoffen die na 31-12-1997 op dieren zijn getest, zijn verboden.
Toch tolereert het BDIH-keurmerk dierproeven die niet expliciet op initiatief van de (grondstof)producent zijn uitgevoerd.
)
Vegan-BDIH
Een uitbreiding van het BDIH-keurmerk met de vegan-criteria.
Het Vegan-BDIH-keurmerk wordt toegekend aan producten die zowel voldoen aan de eisen voor natuurlijke cosmetica, als aan de voorwaarden voor veganistische én dierproefvrije cosmetica.
)
Veganblume
De Veganbloem van de Vegan Society is het enige keurmerk dat tegelijk staat voor veganistische én dierproefvrije cosmetica.
De criteria gelden zowel voor het eindproduct als voor het volledige productieproces en de gebruikte ingrediënten.
Ook onze everdrop-producten zijn gecertificeerd met de Veganbloem.
)
Leaping Bunny
Dit internationaal erkende keurmerk wordt toegekend aan dierproefvrije cosmetica en is afkomstig van de Coalition for Consumer Information on Cosmetics (CCIC) – een netwerk van acht internationale dierenwelzijnsorganisaties.
Zowel de eindproducten als de ingrediënten mogen in geen enkel deel van de toeleveringsketen op dieren zijn getest.
)
Konijn met beschermende hand
De criteria van dit keurmerk zijn opgesteld door de Duitse Dierenbescherming (Deutscher Tierschutzbund) en de Internationale Producentenvereniging voor diervriendelijke natuurlijke cosmetica, cosmetica en natuurproducten (IHTN).
De normen van dit keurmerk gaan verder dan de wettelijke vereisten met betrekking tot het verbod op dierproeven. Ze houden bijvoorbeeld ook rekening met landen buiten de EU en met de bedrijfsstructuur (zoals moederbedrijven van merken).
Zowel eindproducten als grondstoffen mogen na 1979 niet voor het eerst op dieren zijn getest.
Daarnaast mogen geen grondstoffen afkomstig van dode dieren worden gebruikt.
Niet alleen bij huidverzorging, maar ook bij het schoonmaken en wassen in huis is veganistisch poetsen en wassen een milieuvriendelijk, duurzaam en vooral diervriendelijk alternatief voor conventionele producten.
En wat huidvriendelijkheid betreft, geldt dat niet alleen voor cosmetica. Ook bij het kiezen van wasmiddel kun je goed doen – voor jezelf én voor het milieu – door te letten op keurmerken die dermatologische verdraagzaamheid bevestigen.